Hemşirelik, hasta bakımı ve tedavisinde önemli bir role sahip olan sağlık sektöründe kritik bir meslektir. Hemşireler, hastanelerde, kliniklerde, evde bakım hizmetlerinde ve diğer sağlık kuruluşlarında çalışarak hasta bakımında önemli bir rol oynarlar. Bu makalede, Türkiye’deki hemşirelik eğitimi, hemşirelik mezunlarının yeterlilikleri, hemşirelikteki diğer kariyer seçenekleri ve akademik hemşirelik kariyeri hakkında konuşacağız. Lisans eğitimi, ülkemizde hemşirelik bölümü için genel olarak dört yıllık bir yolculuğun ardından son buluyor. ”Ders döneminin ortasında neden böyle bir yazıyla karşılaştık?” diye soruyor olabilirsiniz. Haklısınız, cevap vereyim; bahar dönemini bitirdikten sonra, pek çok lisans öğrencisi mezun olacak ve şu an intörn olarak eğitimine devam ediyor. Yani düşünmek ve hareket etmek için tam zamanı.
O zaman soralım; ”Mezun olunca ne yapacaksınız?”
Hemşirelik mesleğine başlama hikayeniz, soruya vereceğiniz yanıt üzerinde oldukça etkili olacaktır. Bazılarımız mesleği ailemizin yönlendirmeleri ile iş garantisi için seçerken, bazılarımız ise gerçekten isteyerek seçtik. Planlı seçimler, hedef belirlemek için kolaylaştırıcı bir faktördür. Eğer, üniversite sınavlarına hazırlanırken kendinize hemşire olmak hedefini belirlediyseniz, nerede çalışmak istediğinizi de düşünmüşsünüzdür. Elbette dört sene boyunca deneyimlediğiniz faktörler hedeflerinizde değişikliğe yol açabilir. Kararsızsanız, karar vermek adına hangi kariyer seçeneklerinizin olduğunu incelemek siz yardımcı olabilir. Hemşirelik mesleğinde nasıl bir yol izleyeceğinize biraz da eğitiminiz karaer verme noktasında size yardımcı oluyor.
Hemşirelik Eğitimi ve Mezuniyet Gereksinimleri
Hemşirelik, üniversitelerin sağlık bilimleri bölümlerinde lisans düzeyinde öğretilmektedir. Türkiye’deki hemşirelik eğitimi, genellikle dört yıllık bir programdır ve teorik derslerin yanı sıra, klinik uygulamaların da yer aldığı bir müfredat sunar. Türkiye’deki hemşirelik eğitimi, son yıllarda önemli ilerlemeler kaydetmiştir. Özellikle, hemşirelik eğitimindeki klinik uygulamaların artırılması, mezunların pratik deneyimlerini artırarak hemşirelerin işgücüne daha hazır hale gelmelerine yardımcı olmuştur. Bunun yanı sıra, hemşirelik eğitiminde teknolojik yeniliklerin kullanımı da artmaktadır. Mezuniyet için gerekli olan diğer gereksinimler arasında staj, seminerler ve proje çalışmaları yer almaktadır. Bazı üniversiteler son sınıfta intörnlük eğitimi ile öğrencilerin hastane yaşamına daha kolay adapte olmasını hedefliyor.
Hemşirelik Mezunlarının Yeterlilikleri
Türkiye’deki hemşirelik mezunları, hasta bakımında temel yetkinliklere sahiptirler. Hemşireler, hastaların tıbbi ihtiyaçlarını karşılamakla birlikte, iletişim becerileri, problem çözme ve organizasyon becerileri gibi diğer önemli becerilere de sahiptirler. Literatüre bakıldığımda ‘bakım bilimi’ ya da ‘bakım mühendisliği’ gibi isimlendirmeler de yapılmaktadır. Hemşireler, tıbbi ekip içinde önemli bir role sahiptirler ve hasta bakımında hastaların iyileşme sürecine bilimsel bir yaklaşımla katkı sağlamaktadırlar.
Hemşirelikte Kariyer Seçenekleri
Hemşirelik, birçok farklı kariyer seçeneği sunar. Hemşirelik mesleğine adım attığınız andan itibaren sizleri birbirinden oldukça farklı kariyer hedeflerine ulaştıracak seçenekler var. Toplumun her kesiminde sağlık profesyonellerine olan ihtiyaç ve hemşirenin toplum sağlığını korumak için üstlendiği rollerin etkisiyle kariyer seçenekleri artış gösteriyor. Türkiye’de, genellikle devlet hastanelerinde ve sağlık kuruluşlarında çalışarak bir hemşirelik kariyeri başlatılır. Ancak, hemşirelik mezunları, özel sağlık kuruluşları, evde bakım hizmetleri, kamu sağlık programları ve daha birçok farklı alanlarda da çalışabilirler. Hemşireler, kariyerlerinde ilerledikçe, yönetim pozisyonlarına yükselme fırsatı da bulabilirler. Öncelikle ilk bilinen seçenek ile başlayalım;
- Klinik Hemşireliği: Herhangi bir özel hastane ya da kamu hastanesinde klinik hemşiresi olarak çalışabilirsiniz. Hastanenin uygunluğuna göre (şu an alan seçiminde maalesef kriter olarak hangi alanda uygun boşluk olduğu esas alınıyor) görevlendirildiğiniz alanda çalışabilirsiniz. Klinik alandaki rollerimiz Hemşirelik Yönetmeliği’nde ifade edilmiştir. Bu yetkinliklere bağlı olarak alanlarda özelleşmiş birer hemşire olabilirsiniz. ‘Kadın-Doğum hemşiresi’, ‘Yara Bakım Hemşiresi’, ‘Diyabet Hemşireliği’, ‘İş Yeri Hemşireliği’ ve ‘Okul Hemşireliği’ gibi seçenekler bulunuyor.
- Akademisyen Hemşirelik: Akademisyen hemşirelik, hemşirelik eğitimi ve araştırması alanında çalışılan bir kariyer seçeneğidir. Bu kariyer yolunu takip eden hemşireler, üniversitelerde hemşirelik eğitimi vererek gelecekteki hemşirelerin yetiştirilmesine yardımcı olurlar. Ayrıca, araştırma projelerinde yer alarak, hemşirelik alanında yeni keşifler yapmaya katkıda bulunurlar. Hemşirelik biliminin geliştirilmesine katkı sağlayabilir ve bilimsel bilgi birikimini oluştururlar. Bunun için öncelikle yüksek lisans eğitimine başlamak ve ardından doktora eğitimini tamamlamak gerekiyor.
Hemşirelik, sağlık sektöründe kritik bir role sahip olan önemli bir meslektir. Hemşirelik eğitimi, Türkiye’de son yıllarda önemli ilerlemeler kaydetmiştir ve mezunlar temel yetkinliklere sahiptirler. Hemşireler, hemşirelik kariyerleri boyunca birçok farklı kariyer seçeneği sunarlar. Ayrıca, akademik hemşirelik kariyeri de, hemşirelerin hemşirelik eğitimi ve araştırması alanında çalışarak katkıda bulunabilecekleri bir kariyer yoludur.
Kaynaklar
- Hemşirelik Eğitiminde Yeni Yaklaşımlar, Gülden Aydın, 2015
- Hemşirelikte Kariyer Planlama, Figen Şengün İnan, 2018
- Türkiye’de Hemşirelik Eğitimi ve Hemşirelerin İş Yaşamı, Hatice Yılmaz, 2019
- Hemşirelikte Kariyer Gelişimi ve Öz Yeterlilik, Hülya Okumuş, 2020
- Akademik Hemşirelik Kariyeri: Türkiye’deki Mevcut Durum ve Gelecekteki Yönelimler, Ayten Şimşek, 2021
