Ölüm Doulası

Ülkemizde doula, doğum doulası, yaşam doulası gibi terimleri oldukça sık duymaktayız. “Ölüm Doulası” tabiri ise ülkemiz için henüz bilinmedik bir tabirken Avustralya, Kanada, Amerika Birleşik Devletleri ve İngiltere’de yaygın bir hizmet halini almaya başlamıştır.

Peki Ölüm Doulası Nedir?, Görevleri Nelerdir?

Ölüm doulası üzerine yapılmış araştırmalar tüm dünyada kısıtlı olmakla beraber görevlerinin netliği konusunda da eksiklik vardır. Bildiğimiz üzere doğula tıbbi müdahale olmaksızın destek olmak olarak tanımlanırken ölüm doulası ise ölmekte olan insanları ve onların aile üyelerini destekleyen bir yöntem olarak tanımlanır. Palyatif bakım hemşiresinden farklı olarak tıbbi müdahalede bulunamazlar ve sağlık profesyoneli olma zorunluluğu yoktur. Kişi bu hizmeti veren ülkelerde kurslara katılarak ölüm doulası olabilir ve kişilere hizmet verebilir. Ülkemizde ise henüz ölüm doulalılığı kursları bulunmamaktadır.

Ölüm Doulalığının Yaygın Olduğu Ülkelerde Ölüm Doulasının Hizmetleri

1. Kordinasyon Ve Navigasyon

Organ bağışı, sağlık çalışanları ile irtibat, avukat ihtiyacı ve evrak işleri düzeni, aile üyelerinin bilgilenmesi, aile ve arkadaş ziyaretlerinin kordinasyonu.

1. Duygusal Ve Manevi Destek

Ölüm öncesi ve ölüm sonu destek, duyguların konuşulması, yas süreci, manevi inançların konuşulması.

1. Ölüm Okur Yazarlığı Ve Bilgi Aktarımı

Teşhis tedavilerin açıklanması, yaşam sonunun normalleştirilmesi, yaşam sonuna dair semptomlar hakkında bilgilendirilmesi, ölüm sırasında ve ölüm sonunda ailenin desteği ve yapabilecekleri konusunda bilgilendirilmesi.

1. Arkadaşlık Ve Hazır Bulunma

Konuşmak, birlikte kitap, dua, kutsal kitap, şiirler okumak vb.

1. Temel Pratik Ve Kişisel Bakım

Ağrı ve semptomların değerlendirilmesi buna yönelik nonfarmakolojik girişim, kişisel bakım ihtiyaçlarında ve ev işlerinde yardım.

1. Ölüm Sonrası Bakımı

Ölüm sonrası vücut bakımı, yıkanma, cenaze töreni ve aileye yas tutma konusunda destek.

Ölüm doulasının verdiği bu hizmetlerin içinde belki de en zoru kendimiz veya yakınımız için ölümü konuşmaktır. Ölümde yaşam gibi gerçektir ancak bu gerçekle yüz yüze kaldığımızda ne tepki vereceğimiz herkes için bireyseldir ve kişilerin destek ihtiyacı olabilir. Ölüm doulası ise isteyen kişilere tamamen bireyselleşmiş bir destek sağlar. Bu destek ihtiyacı ilerleyen günlerde daha fark edilir bir boyut kazanıp ölüm doulalığı ise daha sık duyacağımız bir terim olacaktır.

KAYNAKÇA

1. Litster,C. ,Lewis,L. ,Rawlings,D. ,Tieman,J.(2020), End of doulas: Aqualitative analysis of interwiews with Australian and international death doulas on their role.Health&Social Care in the Community;29(148).
2. Krawczyk,M. ,Rush,M. (2020), Describing the end of  life doula role and practices of care: Perspectives from four contries. Palliative Care and Social Practice;14:1-15.